نشریه الکترونیکی شناسه

ISSN: 2538-5534​

تراوش

اندیشه‌ها زمانی زنده می‌شوند که جاری شوند

تجربه را پنهان نکنیم؛ نقش ثبت و انتشار تجربه‌های زیسته در رشد حرفه و جامعه

در این نوشته، نویسنده با تأکید بر اجتماعی بودن انسان نشان می‌دهد که رشد فرهنگ و تمدن حاصل تجربه‌اندوزی و به اشتراک گذاشتن تجربه‌هاست. او انسان‌ها را به سه گروه تقسیم می‌کند: کسانی که تجربه‌ها را فقط در ذهن خود نگه می‌دارند، کسانی که فقط در پاسخ به درخواست دیگران تجربه خود را منتقل می‌کنند، و گروه سوم که خود را موظف به ثبت و انتشار تجربه‌ها برای استفاده دیگران می‌دانند. به باور او، دستاوردهای علمی و فرهنگی امروز نتیجه همین گروه سوم است و ثبت تجربه‌ها سبب صرفه‌جویی در زمان، انرژی و هزینه و نیز تولید ایده‌های نو می‌شود. نویسنده با اشاره به حرفه کتابداری و علم اطلاعات، یادآور می‌شود که در این حوزه همایش‌ها، کارگاه‌ها، پژوهش‌ها و سخنرانی‌های فراوانی انجام می‌شود، اما تجربه‌های عملی بسیاری از حرفه‌مندان ثبت نمی‌شود و این امر مانع ایجاد ارزش افزوده برای جامعه حرفه‌ای است. او سپس شماری از آثار خود را به‌عنوان نمونه‌هایی از ثبت تجربه‌ها معرفی می‌کند؛ آثاری در حوزه فهرستنویسی، مدیریت همایش و کارگاه، نگارش پیشینه پژوهش، مهارت سخنرانی و سرگذشتنامه شخصی. در پایان، نویسنده جامعه حرفه‌ای را به جدی گرفتن تجربه‌اندوزی و انتشار آن در قالب‌های گوناگون فرا می‌خواند و ثبت و اشتراک تجربه را بنیان پویایی، رشد و اثربخشی حرفه می‌داند.

ادامه مطلب »

تاب‌آوری دیجیتال، مهارتی نوین برای مدیریت فشار های شناختی و هیجانی در فضای مجازی

تاب‌آوری دیجیتال شامل توانایی هدایت و رفع چالش‌های دیجیتالی به‌ویژه در محیط‌های آموزشی یا زندگی روزمره مردمی است. این شامل درک خطرات، کسب مهارت‌ها و انطباق رفتارها برای ارتقای ایمنی و رفاه است. برای حفظ تاب‌آوری دیجیتالی، زیرساخت‌های اطلاعاتی باید فراتر از بهره‌وری تکامل یابند و طراحی مبتنی بر هوش انسانی را در دستور کار قرار دهند. این امر شامل بازاندیشی در معماری‌ها برای تعبیه ویژگی‌های ارتقاءدهنده تاب‌آوری، مانند شفافیت الگوریتمی، حریم خصوصی از طریق طراحی و رابط‌های کاربری تطبیقی است تا بتواند استرس کاربران را تشخیص داده و کاهش دهد. تحقیقات امنیت سایبری از زیرساخت‌هایی حمایت می‌کند که از تاب‌آوری عاطفی و روانی پشتیبانی می‌کنند، از جمله پروتکل‌های ارتباطی که سوءتفاهم را کاهش می‌دهند و ابزارهایی را برای تجسم ریسک های مرتبط ارائه می کند. بدین منظور پیشنهاد می شود که طراحی مجدد پلتفرم‌ها برای تشویق تعاملات مثبت و محدود کردن قرار گرفتن در معرض محتواهای مضر فضای مجازی انجام گیرد. در عصر حاضر با افزایش وابستگی دیجیتالی افراد، گنجاندن تاب‌آوری دیجیتالی در سیاست‌گذاری‌ها، رویه‌های سازمانی و رفتار شخصی، برای جوامع آینده ضروری است. در این جستار سعی شده است مفهوم تاب آوری دیجیتالی از جنبه های روانشناختی، آموزشی و پژوهشی برای مدیریت فشار های شناختی و هیجانی افراد در فضای مجازی بررسی و تحلیل شود.

ادامه مطلب »

کتابخانه‌ها و گرفتاری بین افراط و تفریط

                        بعد از این همه سال، حتماً دیگر این مسیله را متوجه شده‌اید که وقتی فناوری جدیدی پا به عرصۀ ظهور می‌گذارد، کتابخانه‌ها مکان‌هایی نیستند که شگفت‌زده شوند و مقاومت کنند. اتفاقاً در بسیاری موارد، پیش از سایر نهادها فناوری‌ها را جذب کرده‌ یا

ادامه مطلب »

ما در کدام جهان زندگی می‌کنیم؟

                  ابتدا با اجازۀ شما کمی خوابگردی می‌کنیم و به آینده‌ای نه چندان دور پرتاب می‌شویم: در طبقۀ بالای آپارتمان ما زوج سالمندی زندگی می‌کنند. مرد خانواده بازنشستۀ دانشگاهی است و بیماری قلبی دارد. چند شب پیش تازه به خانه رسیده بودم که صدای کمک‌خواهی خانمِ ایشان

ادامه مطلب »

کرونانگاری

    کرونانگاری کتابداران طبیب کتاب یار مهربانی است و کتابدار یار مهربان‌تر       لیلی وکیلی مسیول اجرایی کتابخانه‌های مجتمع بیمارستانی امام خمینی       حالا کم کم دوسالی می‌شود که این غول بی‌شاخ و دم کنارمان زندگی می‌کند، کرونا را می‌گویم که هر بار با زایشی مجدد مانند غولی که هر

ادامه مطلب »
وفائیان

رویکردهای عمده در روابط داده، اطلاعات، دانش و دو مفهوم هستی و روشنگری

        رویکردهای عمده در روابط داده، اطلاعات، دانش و دو مفهوم هستی و روشنگری   امیر وفاییان   دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی amirvafa@gmail.com               مقدمه گفته شده در حال حاضر، اطلاعاتی که در شماره‌های یک هفته نشریه New York Times منتشر می‌شود، بیش

ادامه مطلب »
صراف زاده 2

جایگاه حق مؤلف در تولید محتوای دیجیتال

    جایگاه حق مولف در تولید محتوای دیجیتال مریم صراف‌زاده[۱]     مقدمه در سال ۹۳ مطلبی از اینجانب با عنوان آشنایی با سایت‌های آموزشی آنلاین – دنیای یادگیری در اینترنت در وبلاگ یک پزشک که از وبلاگ‌های بسیار موردعلاقه‌ام است و بسیار از آن آموخته‌ام منتشر شد. پس از چندی با کمال تعجب متوجه شدم که سایت‌های

ادامه مطلب »
دکتر زین العابدینی

ماسک‌ها و چشم‌ها

  ماسک‌ها و چشم‌ها محسن حاجی زین‌العابدینی عضو هییت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی رایانامه: zabedini@gmail.com       در مورد چشم و نقش ارتباطی آن و جایگاهی که در زبان بدن دارد، بسیار سخن گفته شده است. چشم‌ها می‌توانند احساسات متفاوتی همچون علاقه، محبت، تسلط، همدلی، خشم و غیره یا پیامهای

ادامه مطلب »
دکتر بگلو تراوش

کتابخانه‌های دانشگاهی در دوران همه‌گیری کووید-19و ویروس ناهماهنگی آموزش و پژوهش

  با همه‌گیری جهانی[۱] کووید-۱۹ اوضاع پیچیده و عجیبی بر کشورها، جوامع و به تَبَع آن، سازمان‌ها و البته کتابخانه‌ها حاکم شده است. عجیب از این نظر که  تا پیش از این همه‌گیری، «تجربه جهانی» کم‌رنگ و ناچیزی از مواجهه جوامع با یک ویروس وجود داشت یا آن تجربه به کشورهای خاصی محدود بود؛ نه

ادامه مطلب »
دکتر مریم اسدی

اشاعه اطلاعات پاشنه آشیل کتابخانه‌های دانشگاهی در شیوع همه‌گیری کووید 19

  چکیده نقش کتابخانه دانشگاهی در شرایط بحرانی و شیوع همه‌گیری‏ها در چارچوب خدمات پشتیبانی آموزشی و پژوهشی و اشاعه‏‌دهندگان اطلاعات در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بسیار حایز اهمیت است. کتابداران به دلیل دسترسی به اطلاعات و منابع معتبر به‌عنوان رابط و تسهیل‏گران در فرآیند برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه نقش مهمی در اشاعه

ادامه مطلب »
تراوش مسعودی

الگوی ساختار استاندارد، با تاکید بر ملاحظات تدوین استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی

  الگوی ساختار استاندارد با تاکید بر ملاحظات تدوین استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی فرامرز مسعودی دانش‌آموخته کتابداری و سرممیز استاندارد ایزو ۹۰۰۱ F_masoudi@yahoo.com مهمترین پرسش یا مسیله در تدوین استانداردهای کتابخانه‌ها و از جمله کتابخانه‌های تخصصی، چگونگی طرح‌ریزی ساختار آن است؛ به این معنی که در تدوین استانداردها، چه مواردی و به چه شکلی باید آورده

ادامه مطلب »
تراوش دکتر حافظی

استاندارد مجموعه: تجربه‌ای جدید در تدوین استاندارد

  استاندارد مجموعه: تجربه‌ای جدید در تدوین استاندارد مهدی علیپور حافظی دبیر کارگروه تخصصی تدوین استاندارد مجموعه و عضو هییت علمی دانشگاه علامه طباطبایی استانداردها، در هر حوزه‌ای نشان‌دهنده حداقل‌های لازم و بایدها در حوزه کاربرد هستند. این حوزه می‌تواند مرتبط با محصول و یا خدمت باشد. از این رو در هر حوزه‌ای ضروری است

ادامه مطلب »
دکتر بگلو تراوش

استاندارد بازاریابی و روابط عمومی کتابخانه‌های عمومی[1]: گزارشی کوتاه از تجربه یک تدوین

  استاندارد بازاریابی و روابط عمومی کتابخانه‌های عمومی[۱]: گزارشی کوتاه از تجربه یک تدوین دکتر رضا رجبعلی بگلو استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و دبیر استاندارد بازاریابی و روابط عمومی کتابخانه‌های عمومی ایران استاندارد بازاریابی و روابط عمومی یکی از استانداردهای هفتگانه برای کتابخانه‌های عمومی است که با انتخاب نهاد کتابخانه‌های عمومی و

ادامه مطلب »
دکتر فتاحی

یک آرزوی دست یافتنی (البته اگر همکاران کمک کنند!)

  یک آرزوی دست یافتنی (البته اگر همکاران کمک کنند!)  دکتر رحمت الله فتاحی (معلم علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد) سالها پیش و هنگامی که مشغول گذراندن دوره دکترا در استرالیا بودم، همواره در حین و پس از بازدید از کتابخانه ها و همچنین پس از هر کلاس درس، به این می

ادامه مطلب »
nARIMANI

نقد کتاب کتابدار کارآفرین: مباحثی در پویایی تجارت خصوصی در جهت ارائه خدمات حرفه‌ای

 نقد کتاب کتابدار کارآفرین:مباحثی در پویایی تجارت خصوصی  در جهت ارایه خدمات حرفه‌ای کراتر، مری؛ مری بث‌لاک و مری ج. اسکانلون (۱۳۹۵). کتابدار کارآفرین: مباحثی در پویایی تجارت خصوصی در جهت ارایه خدمات حرفه‌ای. ترجمه گروه مترجمان، ویراستار مهری ایزدی یگانه، به کوشش عیسی زارعی، تهران: نشر چاپار و اساطیر پارسی. شابک: ۴-۰۸۱-۲۷۶-۶۰۰-۹۷۸ چکیده امروزه

ادامه مطلب »
13 Dr.Fattahi

یک کسب و کار محتوایی در قلمرو اطلاعات و دانش: تهیه و تدوین کتابشناسی های تخصصی در پاسخ به نیازهای فردی، سازمانی و اجتماعی

یک کسب و کار محتوایی در قلمرو اطلاعات و دانش: تهیه و تدوین کتابشناسی های تخصصی در پاسخ به نیازهای فردی، سازمانی و اجتماعی حرفه ما با یک حقیقت آشکار زندگی می کند: محتوای آن با اطلاعات و دانش سروکار دارد. این خود می تواند مایه اندیشه ورزی (پویایی نظری و فلسفی) و فعالیت عملی

ادامه مطلب »
Dr.Hajizeinalabedini

کتابداران پول ساز

کتابداران پول ساز سالها پیش، مطلبی خواندم که مشخصات دقیقی از آن در خاطرم نمانده؛ اما، فحوای اصلی کلام آن چنین بود که در دنیای کنونی ما، نیازهای روزافزونی وجود دارد که وظیفه پاسخگویی به آنها بر عهده علوم گذاشته شده است. هر علمی یا باید به محصول ختم شود یا اینکه از علوم حمایتی

ادامه مطلب »
Dr.Asnafi 15

خلاقیت و کارآفرینی؛ دو ویژگی اصلی یک کتابدار

 خلاقیت و کارآفرینی؛ دو ویژگی اصلی یک کتابدار حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی از بدو ایجاد تاکنون با دگردیسی های گوناگونی مواجه بوده است و این دگرگونی در تعامل با جامعه و نیز دانشگاه رخ داده است. به واسطه انتظارات و نیازهای جامعه، رشته ما در هر دوره ای تحول و دگرگونی را شاهد

ادامه مطلب »
13 Dr.Fattahi

رهبری: رویکردی به مدیریت فراتر از وظایف کلاسیک

  رهبری: رویکردی به مدیریت فراتر از وظایف کلاسیک مدیریت، چه به عنوان یک مسیله فراگیر در زندگی جوامع بشری، چه به منزله یک مفهوم علمی در قلمرو دانشگاهی، و چه در قالب یک مقوله کاربردی در حیات سازمان‌ها، مبحثی بسیار مهّم، با ادبیاتی غنی و نظریه‌­هایی پویا به شمار می‌­رود. این قلمرو آنچنان توسعه

ادامه مطلب »
Dr.Hajizeinalabedini

درک موقعیت تحول در مدیریت کتابخانه‌ها

 درک موقعیت تحول در مدیریت کتابخانه‌ها انسان‌ها، به ویژه از نوع مدیر، در ابتدای راه مدیریتی خود بسیار پویا و خلاق به نظر می‌رسند و با اشتیاق فراوان از ایده‌هایشان می‌گویند و شوق فراوان دارند که آنها را پیاده کنند. در فکر توسعه ایده‌ها هستند و از هر فرصت و موقعیتی استفاده می‌کنند تا نظرات

ادامه مطلب »
13 Dr.Akhshik

مُد، مدگرایی و مدیریت

مُد، مدگرایی و مدیریت چطور می‌توانم به هدف سازمان برسم؟ این احتمالاً پرسشی است که اغلب مدیران در ذهن خود دارند و برای یافتن بهترین پاسخ به آن، فرایندها، منابع و رویکردهای سازمان را تنظیم می‌کنند. ارزیابی‌های سالانه تا اندازه‌ای وضعیت سازمان را برای مدیر مشخص، و زمینه را برای تغییر احتمالی رویه ها و

ادامه مطلب »
13 Somaye Panahi

مقدمه ­ای کوتاه بر اینفوگرافی منابع پیشنهادی مصوب برای سرفصل مدیریت در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی

  مقدمه ­ای کوتاه بر اینفوگرافی منابع پیشنهادی مصوب برای سرفصل مدیریت در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی اینفوگرافی حاضر در راستای بررسی منابع پیشنهادی مصوب برای “سرفصل مدیریت” در برنامه­ های درسی گرایش­ های اطلاعات و دانش­ شناسی طراحی شد. در این نوشتار چهار گرایش در مقطع کارشناسی ارشد تحت عناوین: ۱) گرایش مدیریت

ادامه مطلب »
keshavars

ساخت ابزار در پژوهش‌های سواد اطلاعاتی: گزارش یک پژوهش بین‌المللی

ساخت ابزار در پژوهش‌های سواد اطلاعاتی: گزارش یک پژوهش بین‌المللی در مقاله‌ای که توسط نگارنده و همکاران (۲۰۱۷) به تازگی در مجله لیبری به این آدرس و در قالب این فایل منتشر شده است، مراحل چندگانه ساخت، پرداخت و اعتباریابی ابزاری پژوهشی در یکی از زمینه‌های پژوهشی در سواد اطلاعاتی موسوم به خودکارآمدی سواد اطلاعاتی[۱]

ادامه مطلب »
12 dr fattah1i

از صفحه حوادث روزنامه‌ها تا سواد اطلاعاتی (سواد اطلاعاتی: رویکرد جوامع مترقی برای آماده سازی افراد در مدیریت چالش‌های اجتماعی)

از صفحه حوادث روزنامه‌ها تا سواد اطلاعاتی (سواد اطلاعاتی: رویکرد جوامع مترقی برای آماده سازی افراد در مدیریت چالش‌های اجتماعی) بیشتر چالش‌های اجتماعی از قبیل اعتیاد، اختلافات خانوادگی، طلاق، انحرافات اخلاقی و جنسی، مشکلات حقوقی و مانند آن‌ها ناشی از ناآگاهی قشر گسترده‌ای از افراد جامعه است. این ناآگاهی می تواند به دلیل عدم توجه

ادامه مطلب »
MAREFAT

بهره‌گیری از مهارت‌های سواد اطلاعاتی به عنوان ابزاری برای انتفاع در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی

بهره‌گیری از مهارت‌های سواد اطلاعاتی به عنوان ابزاری برای انتفاع در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی چکیده مطالعه امکان بهره‌مندی اقتصادی از مهارت‌های سواد اطلاعاتی قابل ارایه از طریق کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در بین دانشجویان وافراد جامعه، موضوع اصلی مقاله حاضر است. این مقاله تلاش می‌کند تا با نگاهی به استانداردهای سواد اطلاعاتی ارایه شده

ادامه مطلب »
asadi

ماهیت سواد اطلاعاتی و انواع سواد در عصر اطلاعات

ماهیت سواد اطلاعاتی و انواع سواد در عصر اطلاعات ۱. مقدمه فناوری اطلاعات مفهوم سواد را تغییر داده است. در پنج سال گذشته بیش از چهار هزار مقاله مربوط به سواد و فناوری‌های رقومی منتشرشده است (جستجو در پایگاه اسکوپوس، تاریخ جستجو: ۵ مرداد ۹۶)، به‌طوری‌که هر یک از مقالات به مفاهیم خاصی از سواد

ادامه مطلب »
KALO

سواد داده‌ای و سواد اطلاعاتی چگونه به خبرهای جعلی پایان می‌‌دهد*

سواد داده‌ای و سواد اطلاعاتی چگونه به خبرهای جعلی پایان می‌‌دهد* افزایش خبرهای جعلی، در درجهٔ نخست نشانهٔ این است که ما به‌عنوان یک جامعه نتوانسته‌ایم به شهروندان خود آموزش دهیم که دربارهٔ داده‌ها و اطلاعات، منتقدانه فکر کنند. این نشانه را از ایمیلی می‌توان مشاهده کرد که [مثلا] از یک شاهزادهٔ نیجریایی می‌رسد و

ادامه مطلب »
kosari

فرایند سواد اطلاعاتی در حیطه علوم سلامت

فرایند سواد اطلاعاتی در حیطه علوم سلامت فرآیند سواد اطلاعاتی عبارت است از: مجموعه­‌ای از توانمندی‌­های یکپارچه و مشتمل بر کشف اندیشمندانۀ اطلاعات، درک چگونگی تولید و ارزش­‌گذاری اطلاعات، و استفاده از اطلاعات در خلق دانش جدید و مشارکت اخلاق­‌مندانه در مجامع یادگیری. در هر جامعه، برای هر شغل و در رشتۀ تحصیلی، زمانیکه صحبت

ادامه مطلب »
NARIMAN2

سواد اطلاعاتی سبز: پیوندی میان آموزه‌های زیست‌محیطی و اطلاعاتی

سواد اطلاعاتی سبز: پیوندی میان آموزه‌های زیست‌محیطی و اطلاعاتی مقدمه بحران‌های زیست‌محیطی به یکی از نگرانی‌های اصلی بشر در قرن ۲۱ تبدیل شده‌ است. بیابان‌زایی، آلودگی آب­‌های­ سطحی و زیر‌زمینی به انواع مواد ‌شیمیایی، کاهش حجم جنگل‌ها، افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، آلودگی ‌هوا و تخریب لایه اُزُن، تنها بخشی از مشکلات زیست‌محیطی جهان پیرامون ما

ادامه مطلب »