نشریه الکترونیکی شناسه

ISSN: 2538-5534​

تاب‌آوری در برابر آلودگی اطلاعات: رسالت کتابخانه‌ها و آرشیوها در عصر سیطره هوش مصنوعی

در این مطلب به بررسی نقش حیاتی کتابخانه‌ها و آرشیوها در مواجهه با چالش آلودگی اطلاعات در عصر هوش مصنوعی پرداخته می‌شود. هوش مصنوعی نقشی دوگانه دارد: از یک سو، به دلیل توانایی تولید انبوه محتوای باورپذیر و فاقد دقت (از جمله دیپ‌فیک)، عامل اصلی تشدید آلودگی اطلاعاتی است. از سوی دیگر، این فناوری قوی‌ترین ابزار مقابله و دفاع برای نهادهای حافظ دانش محسوب می‌شود.
کتابخانه‌ها و آرشیوها، به‌عنوان حافظان تاریخی دانش مستند، باید رسالت خود را با ارائه آموزش‌های سواد اطلاعاتی و به‌کارگیری هوش مصنوعی برای اعتبارسنجی سریع منابع، فیلترینگ محتوای جعلی و بهبود سازماندهی دانش تکمیل کنند. هوش مصنوعی هم چالشی وجودی برای اعتبار اطلاعات و هم یک سلاح ضروری برای حفظ تاب‌آوری اطلاعاتی است، و متخصصان این حوزه باید با به‌روزرسانی رویکردهای خود، این موهبت فناورانه را در راستای ترویج اطلاعات پالوده به کار گیرند.