نشریه الکترونیکی شناسه

ISSN: 2538-5534​

گزارشی از همایش کتابخانه و مردم (کرمان)

azami issu03

گزارشی از همایش کتابخانه و مردم (کرمان)

استان کرمان به عنوان پهناورترین استان ایران دارای تعداد بسیار زیادی کتابخانه عمومی، کودک و نوجوان، مساجد، دانشگاهی، تخصصی و آموزشگاهی می باشد که سرویس دهی به تعداد زیادی از مراجعان را بر عهده دارند. با توجه به تنوع و گستردگی این کتابخانه ها در سطح استان و نیز تعداد نسبتأ زیاد اعضاء، ضرورت راه اندازی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی احساس می شد که این امر در شهریور سال ۱۳۹۱ با حضور زنده یاد دکتر حری و جمع کثیری از کتابداران و دوست داران کتاب و کتابخوانی استان به انجام رسیده و با برگزاری اولین مجمع عمومی و انتخاب اعضاء هیأت مدیره “انجمن کتابداری و اطلاع رسانی شاخه کرمان” راه اندازی شد. با راه اندازی انجمن یکی از اقداماتی که در رأس برنامه های یکساله اول قرار گرفت، برگزاری همایش بود. با شکل گیری کمیته های انجمن و تصویب آیین نامه های هر کمیته، جلسات متعددی جهت انتخاب عنوان، سطح برگزاری، کلیات محورها و امور علمی و اجرایی همایش تشکیل شد. با توجه به نیاز جامعه، در جلسات هیأت مدیره انجمن توافق شد که در این خصوص همایشی برگزار گردد. پس از تصویب عنوان همایش ملی کتابخانه و مردم، کمیته آموزش و پژوهش مأموریت یافت تا محورهای اصلی و فرعی همایش را بر این اساس پیشنهاد و ارایه نماید. محورهای همایش در جلسات متعدد در کمیته آموزش و پژوهش مطرح و در هیأت مدیره انجمن تصویب شد.

 اقدام بعدی که در این راستا صورت گرفت، اطلاع رسانی و فراخوان مقاله برای همایش بود که کمیته روابط عمومی و انتشارات این مسیولیت را برعهده گرفت. این کمیته پوستر همایش را طراحی و آنرا به تمامی گروههای علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابخانه های مرکزی دانشگاههای مختلف کشور و تمامی کتابخانه های استان ارسال نمود. در همین راستا متن خبر تهیه واز طریق صدا و سیما، خبرگزاریها، نشریات محلی استان، وب سایت و وبلاگ انجمن، گروههای بحث به نحو مقتضی اطلاع رسانی شد. بر اساس جدول زمان بندی همایش، آخرین مهلت ارسال چکیده مقالات، ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ بود. با پایان یافتن این مدت، بالغ بر ۲۵۰ چکیده مقاله به دبیرخانه همایش رسید. پس از داوری، تعداد ۱۵۰ چکیده به عنوان چکیده مقاله های پذیرفته شده انتخاب شد و در تاریخ دهم خرداد ماه نتایج داوری در اختیار رسانه ها، خبرگزاریها قرار گرفت و در وب سایت انجمن درج شد. مهلت زمان بعدی برای دریافت اصل مقاله ها ۱۵ تیر ماه بود که با توجه به درخواست تعدادی از نویسندگان تا ۱۵ مرداد تمدید شد.

داوری مقاله ها توسط کمیته ای متشکل از تمامی اعضاء هیأت علمی گروه های آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های استان و کشور انجام و مقالات از طریق پست الکترونیک برای استادان خارج از استان ارسال و نظرات آنها از طریق فرم نتیجه داوری ایشان دریافت شد. بعد از جمع آوری فرم ها، جلسه نهایی داوری تشکیل و تعداد ۳۵ مقاله برای سخنرانی و ۶۸ مقاله برای ارایه به صورت پوستر برگزیده شدند. نتایج داوری نهایی مقالات حدود یک ماه قبل از برگزاری همایش از طریق رسانه های جمعی، گروههای بحث تخصصی، خبرگزاریها و وب سایت انجمن به اطلاع عموم جامعه کتابداری و اطلاع رسانی کشور رسید.

با نهایی شدن مقاله های سخنرانی و پوستر، کار ویراستاری و آماده سازی مقالات برای چاپ و انتشار در کتاب “کتابخانه و مردم: مجموعه مقالات اولین همایش ملی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی شاخه کرمان” آغاز گردید. برای این امر کمیته علمی همایش زیر نظر دکتر محمد اعظمی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تشکیل شد. طی یک ماه کار ویراستاری، طراحی، چاپ کتاب، گواهی ها، آرم همایش، کارت دعوت وسربرگ، انجام و با همکاری شرکت پارس آذرخش کتاب مجموعه مقالات همایش چاپ و در روز همایش توزیع شد. همزمان با کار کمیته علمی، کمیته اجرایی همایش زیر نظر آقای مهدی علیزاده عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند تشکیل و تقسیم وظایف صورت گرفت. از جمله فعالیتهای این کمیته: اسکان، پذیرایی، آماده سازی سالن همایش، اطلاع رسانی و برنامه های جنبی بود.

“همایش ملی کتابخانه و مردم” در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه ۱۷ و ۱۸ مهر ماه ۱۳۹۲ در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان با یاد وخاطره زنده یاد دکتر حری و با حضور جمع کثیری از استادان، کارکنان، دانشجویان، علاقه مندان و فعالان حوزه کتاب و کتابخوانی استان و کشور با ۳۰ عنوان مقاله به صورت سخنرانی و ۵۵ مقاله در قالب پوستر به نمایش برگزار شد.

مراسم افتتاحیه همایش رأس ساعت ۸:۳۰ با تلاوت آیاتی از قرآن مجید و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و با حضور استادان برجسته کشور از جمله دکتر رحمت‌الله فتاحی، دکتر محمدحسین دیانی، دکتر سعید رضایی و تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و اداری استان از جمله مهندس کمالی (معاون سیاسی – امنیتی استانداری کرمان)، محمدجواد حسین زاده (مدیر کل کتابخانه‌های عمومی استان)، روسا و معاونین دانشگاه‌های علوم پزشکی و شهید باهنر کرمان و با حضور جمع کثیری از کتابداران با سخنرانی و خیرمقدم دکتر مژده سلاجقه (رییس همایش و رییس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی شاخه کرمان)، آغاز گردید. در ادامه دکتر محمد اعظمی (دبیر علمی همایش) گزارش برگزاری همایش را بیان نمودند و سپس مهندس کمالی (معاون استاندار) به ایراد سخنرانی پرداختند. در ادامه دکتر دیانی (استاد پیشکسوت گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد) دیدگاه خودشان را در زمینه بزرگ‌ترین مشکل حال حاضر در آموزش کتابداری و اطلاع‌رسانی به شرح ذیل بیان نمودند. در ۲۰ سال گذشته سه تصمیم بسیار اساسی برای افزایش سطح علمی در ایران گرفته شد. اولین تصمیم در دوران آقای هاشمی رفسنجانی بود که به این نتیجه رسیدند که نسبت تحصیل‌کردگان دانشگاه‌های ایران به کل جمعیت در مقایسه با کشورهای خاورمیانه بسیار پایین هست و تصمیم گرفته شد با امکانات همان زمان بر تعداد دانشجویان افزوده شود که اجرای برنامه آموزش شبانه مطرح شد که در زمان خودش خوب بود. چند سال بعد در زمان دکتر معین متوجه شدند تعداد تولیدات علمی ایران نسبت به کشورهای همسایه کم است و طرحی تصویب شد که به هر هییت‌علمی که در مجلات ISI مقاله‌ای چاپ نماید مبلغ ششصد هزار تومان پرداخت شود و به جای توجه به کمیت به کیفیت توجه شود و کیفیت به معنای انجام کار علمی و کار علمی هم با دانشجویان تحصیلات تکمیلی امکان‌پذیر است بنابراین بر تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی افزوده شد. بعد از چند سال داستان دیگری مطرح شد و آن این بود که نام هیچ‌کدام از دانشگاه‌های ایران در لیست ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان وجود ندارد و بحث رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مطرح و مورد توجه قرار گرفت و در این زمینه سه گروه مورد توجه قرار گرفتند: ۱- بر تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی اضافه شود ۲- تولیدات علمی این افراد با افزایش تعداد مجلات علمی و پژوهشی داخلی و ارسال مقالات به مجلات خارجی باعث افزایش سطح کیفی و سهم مشارکت کشور در افزایش دانش جهانی می‌گردد. نکته‌ای که وجود دارد بی‌عدالتی کاملاً” غیرمنصفانه در سهمی که برای گروه‌ها در نظر گرفته شده است هست. این گروه‌ها شامل دانشجویان، اعضاء هییت‌علمی، دانشگاه‌ها می‌باشند. دانشگاه‌ها برای بالا بردن رتبه خود بر اساتید و اساتید برای اینکه سطح ارتقاء خودشان را در دانشگاه بالا ببرند به دانشجویان فشار می‌آورند و چون تعداد اعضاء هییت‌علمی نسبت به دانشجویان کم است پیدا کردن استاد راهنما مشکل می‌شود و این امر مسیر درس خواندن را طولانی نموده و بیشتر وقت دانشجو به دنبال استاد راهنما و انتخاب موضوع و بعد از اتمام کار پایان‌نامه در جستجوی مجله‌ای که مقاله را چاپ نمایند می‌گذرد ایشان برای رفع این مشکل دو پیشنهاد ارایه نمودند اول اینکه فشار از روی دوش دانشجو برای گرفتن نمره از مقاله برداریم و بیاییم این مسیولیت را بر عهده استاد راهنما و استاد مشاور قرار بدهیم به این روش که اگر مقاله از پایان‌نامه چاپ نشد تعدادی از واحدهای آن پایان‌نامه برای ایشان حذف شود تا ایجاد انگیزه نماییم تا کیفیت مقالات جهت چاپ در مجلات افزایش پیدا کند. پس از آن دکتر فتاحی (استاد دانشگاه فردوسی و رییس چندین دوره انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران) در ارتباط با موضوع همایش کتابخانه و مردم مطالبی را به شرح ذیل ارایه نمودند. در طول سال‌هایی که در این حرفه خدمت نمودیم به این مسیله توجه کرده‌ایم که شاید آموزش‌هایی که ما به کتابداران داده‌ایم آن قدر آن‌ها را توانمند نمی‌کند که پاسخ گوی نیازهای جامعه باشند از آنجا که جامعه در حال تحول است و ارتباطات بین‌المللی بیشتر شده است پس بایستی کتابخانه برای پاسخ به نیازهای اطلاعاتی و دانش بالفعل و بالقوه جامعه، بازنگری در کارکردها و رویکردهای خود داشته باشد رویکردی که ما را از جامعه جدا کرده است پس باید تغییر رویکرد بدهیم از کتابداری به دانش شناسی نامی که بجا برای رشته انتخاب شد و برای توضیح آن بیشتر کارکنیم در برنامه‌های درسی، ارایه خدمت، کارگروه و ارکان کتابداری، نیاز شناسی، فن‌آوری، سازمان‌دهی، اشاعه مدیریت بازنگری نماییم تا به دانش شناسی نزدیک‌تر شویم در غیر این صورت جامعه به طور کلی ما را فراموش خواهد کرد و کافی نت ها جایگزین کتابخانه خواهند شد. با توجه به تحولات رخ داده تغییر رویکرد داده و برای حرفه خودمان رویکرد جدیدی اتخاذ نماییم. در ارایه خدمت تحول ایجاد نماییم و کتابخانه‌ها نه تنها در دانشگاه‌ها حتی در مهدکودک‌ها و مدارس به جای نقش دانش‌محور نقش پژوهش محور داشته باشند.

در ادامه دکتر رضایی (عضو هییت‌علمی دانشگاه الزهرا و رییس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران) در آغاز از استاد ارجمند زنده‌یاد دکتر حری یاد نمودند و سپس در رابطه با کتابخانه‌های مردمی فیلم‌هایی از کتابخانه مردمی ونکوور کانادا و کتابخانه مردمی فاطمه‌ها در جنوب کرمان پخش و توضیحاتی ارایه نمودند.

قبل از پایان مراسم افتتاحیه، دکتر مظفر چشمه سهرابی (عضو هییت‌علمی دانشگاه اصفهان) گزارش کوتاهی در خصوص”همایش سنجش علم: ارزشیابی و آسیب‌شناسی” جهت اطلاع و ارایه مقاله توسط شرکت‌کنندگان اطلاع‌رسانی کردند. این مراسم با پوشش تصویری و گزارش و مصاحبه‌های صدا و سیمای مرکز کرمان همراه بود و از شبکه استانی پخش شد.

پس از مراسم افتتاحیه و سخنرانی، شرکت‌کنندگان برای بازدید از پوسترهای همایش و نمایشگاه کتاب‌های تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی توسط کتاب‌فروشی نوین کتاب و نمایشگاه آشنایی با نرم‌افزارها و تجهیزات تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی توسط شرکت پارس آذرخش و همچنین استراحت و پذیرایی به محل پذیرایی در سالن جنبی همایش راهنمایی شدند.

پس از برگزاری افتتاحیه نشست اول آغاز شد و نخستین سخنرانی تحت عنوان “معرفی سیستم یکپارچه کتابخانه‌های دیجیتال” توسط یاشار سرشت کارشناس شرکت پارس آذرخش ارایه شد. در بخش بعدی سمانه نوذر کارشناس ارشد سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، به ارایه مقاله خود تحت عنوان ” تحول مفاهیم بنیادی خواندن” پرداخت. وی بیان کرد که کتابخانه، به عنوان جایی که انواع منابع اطلاعاتی را در بردارد می تواند نقش خود را با توجه به تنوع انواع منابع مطالعاتی مورد بازنگری قرار داده و در اجرای ترویج مطالعه با دسترس‌پذیر کردن انواع منابع اطلاعاتی، موثر و مفید عمل کند. امروزه کتابخانه ها، علاوه بر کتاب به دیگر منابع اطلاعاتی و مطالعاتی مجهز شده اند و در حال گسترش منابع خود هستند تا بتوانند نیاز مراجعین یا (به طور واقعی تر) کاربران خود را برآورده سازند. از آنجا که علاوه بر انواع منابع کتابی و غیر کتابی، منابع دیجیتالی و الکترونیکی نیز در زمره منابع مطالعاتی محسوب می شوند. م ­توان گفت همگام با رشد فناوری در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی، مفاهیم «مطالعه» و «خواندن» در حال دگرگونی هستند؛ در نتیجه کتابخانه­ها نیز می­توانند با گردآوری و دسترس­پذیر کردن انواع مختلف منابع اطلاعاتی، در تغییر نگرش به این مفاهیم و افزایش مطالعه­ی آسان­تر و سریع­تر پیشگام و موثر باشند تا بتوانند در محیط جدید همگام با رشد فناوری حرکت کرده و مراجعان یا کاربران خود را هم چنان حفظ کرده و بلکه افزایش دهند.

سخنرانی بعدی با عنوان ” نقش رسانه‌های اجتماعی در شکل‌گیری افکار عمومی” توسط جواد عباسپور عضو هییت‌علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز، ارایه شد. او در آغاز بیان نمود که در سالیان اخیر، در نتیجه ظهور اینترنت و شبکه­های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، رسانه‌های جدیدی ظهور کرده­اند که معمولاً از آن ها با عنوان رسانه‌های مجازی یا رسانه‌های اجتماعی نام می‌برند. اگر چه این رسانه‌ها از برخی جنبه‌ها با رسانه‌های سنتی (مانند روزنامه، رادیو و تلویزیون) وجوه مشترک دارند؛ اما خود دارای برخی خصیصه‌ها و قابلیت ها هستند که آن‌ها را کاملاً از رسانه‌های پیشین متمایز می‌سازد. بنابراین، طبیعی است که نقش این رسانه‌ها و تأثیری که بر مخاطبان خود می‌گذارند، می‌تواند متفاوت باشد.

سپس بیان نمود که این مقاله تلاش دارد تا به نقش رسانه‌های اجتماعی در شکل‌دهی به افکار عمومی بپردازد. به این منظور، ابتدا نقش رسانه‌ها و نظریه­هایی که متخصصان در رابطه با تأثیرگذاری رسانه‌ها بر مخاطبان ارایه کرده‌اند، مرور می­شود؛ سپس تاریخچه و مفهوم «افکار عمومی» بررسی خواهد شد. پس از آن، رسانه‌های اجتماعی را تعریف کرده و با ذکر انواع آن‌ها، دو مورد از مهم­ترین رسانه‌های اجتماعی و تأثیرات آن‌ها بر افکار عمومی واکاوی می­شود. آخرین سخنرانی نشست اول از شرکت پارس آذرخش با عنوان”مدیریت کنترل تعدد مخازن دانش در کتابخانه‌های دیجیتالی ” توسط امیرعباس فتوت ارایه شد. پس از پایان این سخنرانی جلسه پرسش و پاسخ میان شرکت‌کنندگان و داوران پنل و ارایه‌دهندگان مقالات برگزار شد و سپس حاضران برای صرف نهار و نماز سالن را موقتاً” ترک نمودند.

همایش کلی کتابخانه و مردم در بعدازظهر چهارشنبه ۱۷/۷/۹۲ در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر با برگزاری نشست دوم ادامه پیدا نمود. نخستین سخنرانی این نشست تحت عنوان ” طراحی نمونه‌ای جهت دسته‌بندی شاخص‌های ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های عمومی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی ” توسط افسانه مظفری کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه پیام نور مشهد، کتابدار کتابخانه عمومی کوثر نور شهرستان نی ریز ارایه شد. ایشان بیان داشت که امروزه اهمیت جنبه‌های مدیریتی برای بهبود خدمت دهی به مراجعین و سطح عملکرد کتابخانه‌های عمومی کاملاً واضح است به این ترتیب موضوع ارزیابی عملکرد در متون کتابداری و اطلاع‌رسانی جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده است.

در بخش بعدی ناهید سلیمانی کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه اصفهان، ارایه سخنرانی ” میزان بهره‌گیری مدیران کتابخانه‌های عمومی چهارمحال از مدیریت کوانتومی از دیدگاه مسیولین و کتابداران کتابخانه­های عمومی استان چهارمحال و بختیاری” را آغاز نمود. وی بیان نمود که هدف پژوهش حاضر بررسی میزان بهره‌گیری مدیران و مسیولین کتابخانه­های عمومی استان چهارمحال و بختیاری از مهارت­های مدیریت کوانتومی بود.

در ادامه ساره پیرمرادی کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، سخنرانی ” ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان از دیدگاه کاربران با استفاده از تحلیل شکاف” را آغاز نمود و بیان نمود که پژوهش حاضر جهت سنجش کیفیت خدمات کتابخانه‌های عمومی شهر کرمان انجام شده است. در این تحقیق کیفیت خدمات کتابخانه‌های مورد مطالعه، در سه سطح حداقل، حداکثر و سطح حاضر در سه بعد «اثر خدمت»، «کنترل اطلاعات» و «کتابخانه به عنوان یک مکان» مورد بررسی قرار گرفته است. موضوع سنجش عملکرد در سازمان‌های خدماتی، جهت بهبود عملکرد آن‌ها نقش موثر دارد و یکی از مباحث مهمی است که در پژوهش‌های خدمات کتابخانه‌ها نیز مورد توجه صاحب‌نظران این رشته قرار گرفته است.

پس از سخنرانی ساره پیرمرادی فاطمه پازوکی کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و کتابدار کتابخانه عمومی شهید نواب صفوی مشهد، سخنرانی خود را با عنوان ” بررسی تحلیلی و نشانه ناختی حضور کتابدار و کتابخانه در فیلم‌های سینمایی ” آغاز نمود و بیان نمود که فیلم به عنوان یکی از اثربخش‌ترین رسانه‌های عصر حاضر، در لایه‌های مختلف زندگی بشر امروز حضوری چشمگیر داشته و پرداختن به هر موضوع در فیلم‌ها به نوعی نشانگر جایگاه و نقش آن موضوع در سطح جامعه و زندگی مردم است و می‌تواند بازتابی از افکار مردم جامعه نسبت به سوژۀ مورد نظر باشد. این پژوهش به دنبال آن است که از دیدگاه نشانه شناختی وضعیت عناصر حرفه کتابداری و اطلاع‌رسانی یعنی کتابداران و کتابخانه‌ها را در فیلم‌های مورد بررسی نشان دهد.

پس از استراحت و پذیرایی معصومه لطیفی کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، برای ارایه مقاله ” بررسی دیدگاه اعضای هییت‌علمی و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی کشور نسبت به پیش­نویس اصول اخلاق حرفه‌ای کتابداران و اطلاع‌رسانان ایران و ارایه چارچوب برای تدوین نظامنامه نهایی” پشت تریبون قرار گرفت. وی بیان نمود که پژوهش حاضر باهدف بررسی دیدگاه اعضای هییت‌علمی و کتابداران کتابخانه­های دانشگاهی کشور نسبت به پیش­نویس اصول اخلاق حرفه­ای کتابداران و اطلاع­رسانان ایران و ارایه چارچوب برای تدوین نظامنامه نهایی انجام شده است. این پرسشنامه بر مبنای پیش­نویس اصول اخلاق حرفه­ای تدوین‌شده از سوی انجمن کتابداران و اطلاع­رسانان ایران­ (شاخه قم) طراحی و تدوین شده است. نتایج نشان داد اولویت­بندی اصول اخلاق حرفه­ای از دیدگاه اعضای هییت‌علمی به ترتیب مسیولیت در قبال استفاده­کننده، حرفه، خود، همکار، جامعه، متخصصان سایر رشته­ها و سازمان و از دیدگاه کتابداران دانشگاهی اولویت­بندی اصول اخلاق حرفه­ای به ترتیب مسیولیت در قبال: خود، جامعه، استفاده­کننده، همکار، متخصصان سایر رشته­ها، سازمان و حرفه هست. هم­چنین میانگین رتبه مولفه مسوولیت در قبال حرفه، در دو گروه اعضای هییت‌علمی و کتابداران دانشگاهی تفاوت فاحشی با یکدیگر دارند.

در نهایت در این پژوهش با استفاده از یافته­های به دست آمده و نظرات اعضای هییت‌علمی که گروه متخصص پژوهش حاضر را تشکیل می­دهند، چارچوب لازم برای تدوین نظامنامه نهایی که ضمانت اجرایی بالایی داشته باشد مشخص شده است و هم­چنین راهکارها و پیشنهاد­های جدید ارایه شده است.

در ادامه خدیجه سهرابی کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع­رسانی؛ کارشناس کتابداری دانشگاه بوعلی سینا- همدان، سخنرانی ” بررسی رابطه فرسودگی شغلی باکیفیت زندگی کاری کتابداران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران” را ارایه نمود. سهرابی گفت که موضوع کیفیت زندگی کاری و رابطه آن با فرسودگی شغلی از مقوله­های مهم و حیاتی در سازمان­های امروزی است. انسان عصر حاضر در جریان سازگاری با محیط اجتماعی و شغلی خود ناچار است محدودیت‌ها و فشارهایی را متحمل شود به نحوی که این فشارهای موجود در محل کار منجر به فرسودگی شغلی کارکنان می­شود. فرسودگی شغلی، کاهش قدرت سازگاری فرد با عوامل فشارزاست و سندرمی است مرکب از خستگی جسمی و عاطفی که منجر به ایجاد خود پنداره منفی در فرد، نگرش منفی نسبت به شغل و فقدان احساس ارتباط با مراجعان به هنگام انجام وظیفه می­شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه فرسودگی شغلی باکیفیت زندگی کاری کتابداران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران است. یافته­های تحقیق نشان می‌دهد بین فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی کاری رابطه معکوس و معناداری وجود دارد و با پایین رفتن کیفیت زندگی کاری، فرسودگی شغلی افزایش می­یابد.

سپس نسیم نوبهار دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد همدان، برای ارایه سخنرانی ” بررسی میزان هوش اخلاقی کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه بوعلی سینا همدان ” پشت تریبون قرار گرفت و بیان داشت که هدف این پژوهش بررسی میزان هوش اخلاقی کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه بوعلی سینا همدان بوده است. براساس یافته‌های پژوهش، کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه بوعلی سینا همدان در دو مولفه تعهد و اهمیت دادن خودجوش به دیگران از وضعیت خوبی برخوردار بودند. بالا بودن سطح هوش اخلاقی کارکنان می­تواند منجر به ارتقاء کیفی نقش کتابدار در دانشگاه­ها گردد که این امر می‌تواند رضایت کاربر و کتابدار را در پی داشته باشد. درعین‌حال می­توان از طریق رهیافت­هایی نظیر ایجاد روش­های نوآورانه و آموزش اخلاقیات وضعیت موجود را ارتقاء داد.

در ادامه سارا سعیدی زاده کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، سخنرانی ” تحلیل عاملی عوامل موثر بر استفاده کتابداران دانشگاهی شهر اهواز از ابزارهای کتابخانه ۲ ” را ارایه نمود سعیدی زاده گفت که پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل موثر بر استفاده کتابداران کتابخانه­های دانشگاهی اهواز از کتابخانه ۲ انجام شد. در میان کل عوامل مورد پرسش آگاهی کتابداران از ابزارها و فناوریهای نوین، مشارکت و همکاری کتابداران، و برنامه‌ریزی کارآمد با چشم‌انداز پیشرفت آینده سه عامل اول تأثیرگذار در استفاده از ابزارهای «کتابخانه ۲» محسوب می‌شوند که در بین آن‌ها «آگاهی کتابداران از ابزارها و فناوری‌های نوین» تأثیرگذارترین عامل در استفاده از ابزارهای «کتابخانه ۲» هست. عواملی چون وجود تحریم‌های سیاسی در استفاده از ابزارها، فیلتر نبودن و عدم محدودیت دسترسی به ابزارها، و دسترسی به اینترنت پر سرعت سه عامل کم تأثیر در استفاده از ابزارهای «کتابخانه ۲» محسوب می‌شوند.

سخنران بعدی این پنل عبدالرسول خسروی استادیار گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، با عنوان ” نقش کتابداران و کتابخانه‌ها در ترویج سواد سلامت مردم: بررسی موردی وضعیت سواد سلامت بیماران دیابتی در مراکز بهداشتی شیراز” بودند و ایشان بیان نمودند که پژوهش حاضر به بررسی جایگاه کتابداران و کتابخانه‌ها و ارزیابی سطح سواد سلامت بیماران مبتلا به دیابت مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی‌ شهر شیراز به منظور ارایه راه‌کارهایی مناسبی که کتابداران و کتابخانه‌ها می‌توانند مشکل سواد سلامت ناکافی را برطرف کنند، می‌پردازد.

این نتیجه لزوم توجه به برنامه‌های منتهی به ارتقای سواد سلامت را می‌رساند. این امر مستلزم توجه همه بخش‌های جامعه به ویژه کتابخانه‌ها و کتابداران در انتخاب و گزینش منابع مناسب و آموزش‌های لازم و اطلاع‌رسانی و ایفای نقش مشاوره اطلاعاتی این بیماران است.

پس از پایان سخنرانی عبدالرضا خسروی، مهدی علیزاده عضو هییت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند، سخنرانی ” ارزیابی مجموعه کتابخانه‌های واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان کرمان بر اساس استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران” را ارایه نمودند و بیان کردند که هدف کلی این پژوهش، بررسـی وضعیت منابع اطلاعاتی کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی در استان کرمان و تعیین فاصله وضع موجود با وضع مطلوب بر اساس «استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران» است.

در ادامه مژده سلاجقه استادیار بخش اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه باهنر کرمان، برای ارایه سخنرانی ” مروری بر دگر سنجه‌ها” پشت تریبون قرار گرفت و بیان نمود که در این مقاله به تبیین و توصیف دگر سنجه‌ها پرداخته شده است. دگر سنجی جدیدترین مفهوم در حوزه مطالعات سنجه‌ای رشته علم اطلاعات به حساب می‌آید. این مفهوم نوظهور بر آن است که با استفاده از وب اجتماعی به تحلیل و ارزیابی مدارک علمی تولیدشده بپردازد. برخلاف شاخص‌های استنادی علم سنجی که کاملاً کند و زمان بر هستند، آلتمتریکس می‌تواند در بازه زمانی بسیار کوتاه حتی یک یا دو روزه به ارزیابی تولیدات علمی بپردازد، همچنین بسیاری از تولیدات علمی که خارج از مجلات در محیط وب انتشار می‌یابند نیز قابل ارزیابی می‌باشند. در این حوزه از جنبه‌ها و شاخص‌های مختلفی همچون بوک مارک ها، شبکه‌های اجتماعی، مدیریت استناد بر خط، بلاگ با، اخبار، ویکی‌ها و… مدارک علمی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. چالش فرا روی این حوزه تردید در داشتن اعتبار علمی در حد حوزه علم سنجی ست چرا که مقالات مورد ارزیابی در علم سنجی از فیل‌ترهای علمی بسیاری چون داوری و… عبور کرده‌اند. پژوهش‌ها نشان داده که می‌توان به نتایج این ارزیابی‌ها اعتماد کرد، هرچند گذشت زمان و اقبال پژوهشگران به این حوزه پاسخگوی این چالش خواهد بود، اما آنچه مسلم است در ارزیابی‌های درون سازمانی آن هم در بازه زمانی کوتاه آلتمتریکس بهترین شیوه بوده است.

بعد از آن سیف‌الله اندایش کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران، سخنرانی ” تأثیر مدیریت دانش بر رابطه بین فرهنگ‌سازمانی و گرایش کارآفرینانه دانشجویان:)مطالعه موردی دانشجویان دکتری عضو کتابخانه پردیس علوم پایه دانشگاه تهران (را ارایه نمود و در ادامه بیان کرد که در محیط متلاطم و رقابتی عصر امروزی، کشورهای پیشرفته برای پیشرفت و توسعه اقتصادی بهای زیادی به نوآوری های افراد لایق داده­اند. این نوآوری­ها حاصل نمی­گردد مگر در پرتو کارآفرینی. گرایش کارآفرینانه نیز مفهومی است که در مطالعه­ی وضعیت کارآفرینی در مقیاس فردی بسیار مهم جلوه می نماید. از طرفی دانش تولیدشده در درون سازمان ها موتور محرکه­­ی بسیار قوی برای مقابله با تغییرات محیط و متعاقباً بهبود وضعیت کارآفرینی سازمان است. سازمان­هایی که در تکمیل چرخه­ی حیات فرآیند مدیرت دانش قوی عمل می کنند، توانایی بقای بیشتری نسبت به سایرین دارند. یکی از عواملی که در تقویت فرآیند مدیریت دانش موثر است، ارزش­ها، هنجارها و باید و نبایدهای غالب در سازمان است که در مفهوم فرهنگ سازمانی جلوه می­یابد. هدف مقاله­ی حاضر بررسی تأثیر فرهنگ‌سازمانی بر گرایش کارآفرینانه افراد با توجه به نقش میانجی مدیریت دانش است. نتایج پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار فرهنگ‌سازمانی بر گرایش کارآفرینانه دانشجویان از یک سو و از سوی دیگر تأثیر معنادار متغیر میانجی مدیریت دانش بر رابطه ی میان این دو هست.

پس از پایان سخنان سیف‌الله اندایش جلسه پرسش و پاسخ بین شرکت‌کنندگان و ارایه‌کنندگان مقالات برگزار شد و در پایان نشستی با حضور داوران حاضر در پنل های صبح و عصر برای جمع‌بندی مقالات ارایه‌شده روز اول همایش برگزار شد. سپس شرکت‌کنندگان در همایش جهت بازدید از بازار سنتی کرمان و مجموعه گنجعلیخان شامل حمام و سفره‌خانه سنتی وکیل سالن همایش را ترک نموده و ضمن بازدید از بازار شام را در سفره‌خانه سنتی وکیل صرف نمودند.

روز دوم همایش ملی کتابخانه و مردم در تاریخ ۱۸/۷/۹۲ در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان با تلاوت قرآن و اجرای سرود ملی آغاز شد و اولین پنل این نشست با سخنرانی شعله ارسطو پور دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی و عضو هییت‌علمی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری، ” تحلیل محتوای موضوعی مقالات علم اطلاعات و دانش شناسی: نگاهی ویژه به دو زمینه کاربری و کاربران و خدمات اطلاعاتی ” آغاز شد و ارسطو پور گفت که نوشته‌های علمی هر حوزه در بازه‌های زمانی مختلف نشان از توجه متخصصان و نظریه‌پردازان آن حوزه به موضوع‌های قابل طرح و مورد نیاز هر جامعه علمی دارد. بنابراین، از طریق تحلیل محتوای موضوعی مقالات منتشرشده در هر حوزه به خصوص با در نظر گرفتن یک بازه زمانی خاص، امکان تحلیل گرایش‌های علمی در آن حوزه فراهم است. تاکنون پژوهش‌هایی در خصوص تحلیل موضوعی و محتوایی نوشتارهای علم اطلاعات و دانش شناسی صورت گرفته که عمده آن‌ها به دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ مربوط است؛ اما با توجه به گذشت حدوداً یک دهه از انجام بررسی‌های جامع در این خصوص، جای پژوهشی در این زمینه خالی است. بدین منظور پژوهش حاضر به بررسی محتوای موضوعی مقالات منتشرشده در نشریات فارسی‌زبان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی طی سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ پرداخته است. از دیگر سو با توجه به اهمیت کلیدی نقش کاربر، بخش دوم نتایج این پژوهش بر دو موضوع «کاربری و کاربران» و نیز «خدمات اطلاعاتی» ارایه‌شده به کاربران متمرکز است. نتایج این بررسی حاکی از آن است که به صورت کلی در پاره‌ای از حوزه‌های موضوعی نسبت به سایر حوزه‌ها در این بازه ۱۰ ساله فعالیت کمتری صورت گرفته است. این در حالی است که بسیاری از این حوزه‌های کمتر مورد توجه واقع‌شده، در عمل ارتباط مستقیم با خدمت رسانی به کاربران و جامعه مخاطب کتابداران دارد. در پیوند با فاز دوم این بررسی پس از تشکیل یک ماتریس دوسویه برای هر سال و هر نشریه به صورت جداگانه و سپس تجمیع و تحلیل نتایج مشاهده شد که بیش‌ترین ارتباط موضوعی زمینه کاربری و کاربران به بعد نیازهای اطلاعاتی و اطلاع‌یابی و همچنین خدمات اطلاعاتی به بستر کتابخانه‌ها و آرشیوها مرتبط است. به بیان بهتر تعداد مقالاتی که در این نقطه تقاطع یافت می‌شوند نسبت به سایر نقاط تقاطع بیشتر است.

در ادامه دکتر محمد اعظمی استادیار و عضو هییت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، برای ارایه سخنرانی “نظریه معنا بخشی و کاربرد آن در پشتیبانی از رفتار اطلاع جویی کاربران در محیط رابط کاربر پایگاه‏های اطلاعاتی” پشت تریبون قرار گرفت و بیان کرد که پایگاه‌های اطلاعات علمی مهم‌ترین و پرکاربردترین منابعی هستند که اطلاعات موجود در آن‌ها از طریق رابط کار بر قابل‌دسترسی می‏باشند. یکی از راهکارها جهت کارآمدتر کردن رابط کاربر پایگاه­ها، به‌کارگیری نظریه معنا بخشی است. رویکرد معنا بخشی به کاربر کمک ­می‌کند تا موقعیت دشواری را که با آن مواجه شده درک کرده و نسبت به رفع شکاف شناختی و اطلاعاتی خود با استفاده از عناصر محیط رابط اقدم نماید. هدف این پژوهش ارزیابی محیط رابط پایگاه‏های اطلاعاتی ابسکو، پروکویستو ساینس دایرکت در پشتیبانی از الگوی رفتار اطلاع­جویی کاربران بر اساس نظریه معنا بخشی هست. یافته‌های پژوهش نشان داد در ارتباط با مولفه­های الگوی معنا بخشی برندا دروین، رابط کاربر پایگاه‌های اطلاعاتی مورد بررسی از فرایند اطلاع جویی کاربران پشتیبانی می‏کند. همچنین این یافته‏ها مشخص کرد که کمک محیط رابط پایگاه‏های اطلاعاتی از رفتار اطلاع‌یابی کاربران در سطح مطلوبی است. از نتایج پژوهش حاضر چنین برآمد محیط‏های رابط کنونی در این پایگاه­ها نه تنها از رفتار اطلاع‌یابی کاربران پشتیبانی می کنند، بلکه آن‌ها را در موقعیت‏های دشوار، پیچیده و ابهام‏زا همراهی می کنند. هم چنین نتایج بیانگر این است که راهبردهای الگوی معنا بخشی دروین در محیط رابط کاربر پایگاه‏های اطلاعاتی کاربرد دارند و احتمالاً در باز طراحی و ارتقاء این محیط‏ها می توانند موثر واقع شوند.

در ادامه مریم السادات سجادی دانشجوی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، سخنرانی ” چالش­ها و راهکارهای امنیت اطلاعات در فضای سایبر شبکه­های اجتماعی” را ارایه نمود. سجادی بیان کرد که از ابتدای زندگی بشر، امنیت یکی از دغدغه‌های اصلی انسان بوده است، امروزه با گسترش اینترنت و فضاهای سابیری در کشورمان، لزوم امنیت برای فعالیت در این فضاهای مجازی بیش از پیش احساس می‌شود. ترس وبیم از تخریب مبانی اخلاقی و اجتماعی و نداشتن امنیت روانی و فرهنگی ناشی از هجوم اطلاعات آلوده و مخرب از طریق اینترنت و فضاهای مجازی واکنشی منطقی است. شبکه­های اجتماعی که یکی از جدیدترین و پرمخاطب­ترین سر ویس‌ها در فضای سایبر هست، از این قاعده مستثنا نیستند. شبکه های اجتماعی، گونه­ای از وب سایت های اینترنتی هستند که افراد، گروه­ها و سازمان­ها در آن­ها پیرامون یک یا چند ویژگی مشترک گرد هم می آیند و اطلاعات، مطالب خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند. بررسی­ها نشان می‌دهد که متأسفانه حضور بسیاری از کاربران ایرانی در فضای شبکه­های اجتماعی، با مخاطراتی در رابطه با تهدید حریم خصوصی آنان مواجه است و سهل­انگاری این دسته از کاربران، گاه صدمات جدی بر آنان وارد کرده است. لذا شبکه­های اجتماعی، که درعین‌حال ابزار مفیدی برای کسب و تبادل اطلاعات است، نیز می‌تواند مخرب باشد؛ به بیان دیگر، شبکه­های اجتماعی مجازی ابزار قدرتمندی است که هم می‌تواند باعث فساد گردد و هم ابزار آموزش و تعلیم و رشد علمی، فرهنگی و اجتماعی نوجوانان و جوانان را فراهم آورد. خوشبختانه باوجودهیاهوی بسیاری که شبکه جهانی اینترنت و فضاهای سایبر را غیرقابل‌کنترل معرفی می کند، فناوری لازم برای کنترل این شبکه و انتخاب اطلاعات سالم رو به گسترش و تکامل است. در مقاله حاضر سعی شده است به بررسی کارکردها، چالش‌ها و راهکارها در جهت امنیت اطلاعات در فضای سایبر شبکه­های اجتماعی از جمله فیس بوک و یوتیوپ بپردازیم.

زهرا بتولی دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه تهران، با سخنرانی ” بررسی قابلیت­های شبکه­های اجتماعی تحقیقاتی جهت کار بست در فعالیت­های پژوهشی پژوهشگران حوزه علوم پزشکی ایران” دیگر ارایه دهنده بود. وی توضیح داد که توجه به نبود مطالعه­ای ساخت­یافته درباره قابلیت­های شبکه­های اجتماعی تحقیقاتی و اهمیت استفاده از این شبکه­ها در توسعه علمی، این مطالعه قصد دارد به شناسایی این قابلیت­ها مبادرت ورزد و آن‌ها را از منظر محققان حوزه­ علوم پزشکی مورد بررسی قرار دهد.

با توجه به اهمیت و نقش شبکه­های اجتماعی تحقیقاتی در معرفی، برقراری ارتباط و همکاری بین پژوهشگران و همچنین مدیریت تولیدات علمی آن‌ها، معرفی قابلیت های شناسایی‌شده در این مطالعه می تواند به افزایش روی آوری و بهره­وری موثر از این شبکه ها یاری رساند. همچنین متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی می­توانند از یافته­های این پژوهش، جهت طراحی کارگاه­های آموزشی «آشنایی با قابلیت های شبکه­های اجتماعی برای محققان» ـ به عنوان یک خدمت اطلاع­رسانی نوپا در کتابخانه ها استفاده نمایند.

دیگر سخنرانی این پنل توسط مینا مرادزاده دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، با عنوان ” تأثیر آموزش از طریق ویکی بر یادگیری مهارت‌های اطلاع جویی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان” ارایه شد و بیان نمود که اخیراً فناوری‌های جدیدی تحت عنوان وب ۰/۲ ظهور کرده و استفاده از آن در آموزش رو به افزایش است. ویکی یکی از ابزارهای وب ۰/۲ است که در آموزش الکترونیک کاربردهای فراوانی دارد. ویکی‌ها دارای محیطی ساده و با قابلیت ویرایش آسان هستند و بافتی تعاملی دارند که استفاده از آن‌ها در آموزش باعث افزایش یادگیری می‌گردد لذا پژوهش حاضر جهت بررسی تأثیر استفاده از ویکی بر یادگیری مهارت‌های اطلاع جویی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد.

آخرین سخنرانی از این نشست توسط صفیه رخشانی، دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، با عنوان ” ارزیابی و تحلیل میزان پذیرش و درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان از پایگاه‌های اطلاعاتی و منابع الکترونیکی بر اساس نظریه پذیرش فناوری اطلاعات” ارایه شد. رخشانی بیان کرد که پژوهش حاضر، به ارزیابی و تحلیل میزان پذیرش و درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان از پایگاه‌های اطلاعاتی و منابع الکترونیکی بر اساس “نظریه پذیرش فناوری اطلاعات” می‌پردازد. عوامل این نمونه در پژوهش حاضر، شامل عوامل درونی نمونه پذیرش فناوری متشکل از برداشت ذهنی از آسانی استفاده، برداشت ذهنی از مفید بودن، نگرش افراد نسبت به استفاده و تصمیم به استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی و عوامل بیرونی متشکل از انجام وظیفه، افزایش دانش هست.

بعد از استراحت و پذیرایی نشست پایانی همایش ملی کتابخانه و مردم برگزار شد. در ابتدای این نشست ثریا ضیایی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، عضو هییت‌علمی دانشگاه پیام نور مشهد، مقاله مطالعه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان با رسانه‌های اجتماعی کتاب محور (نمونه موردی)” را ارایه کرد. ضیایی بیان نمود که هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان آشنایی و استفاده دانشجویان دانشکده علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد با رسانه‌های اجتماعی کتاب محور است.

در ادامه مژگان رحیمی دانشجوی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، مقاله ” تنوع رفتار پرسش جستجوی اطلاعات در وب، توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان” را ارایه کرد. رحیمی ذکر کرد مطالعه حاضر به بررسی تنوع رفتار پرسش جستجوی کاربران شامل تکرار پرسش و طول پرسش جستجو بر اساس عوامل زمینه­ای مختلف، پرداخته است. ارتباط تکرار پرسش با متغیرهای سهولت استفاده، سودمندی، اعتماد، رضایت و قضاوت ربط کاربران نسبت به نتایج جستجو مورد بررسی قرار گرفته است. یافته­های این پژوهش نشان داد، تکرار پرسش جستجو به طور معناداری بادی‌های برنجی تجربه جستجو و سطوح مختلف سهولت استفاده، سودمندی، رضایت و قضاوت ربط متفاوت بوده است. یافته­ها نشان داد، طول پرسش جستجوی کاربران ارتباط معناداری با متغیرهای کار بازیابی در موتورهای جستجو و پایگاه‌های اینترنتی دارد. از نتایج پژوهش حاضر چنین برآمد، رفتار پرسش جستجوی کاربران در وب، تحت تأثیر عوامل زمینه ای است. از آنجایی که آموزش و افزایش تجربه کاربران در جستجوی اطلاعات در وب، می­تواند باعث ارتقای فرایند جستجو ­شود، از یک سو، پیشنهاد می­شود آموزش لازم به دانشجویان ارایه شود و از سوی دیگر سیستم­هایی با رابط کاربر بهتر و متناسب با نیاز اطلاعاتی کاربران طراحی گردد.

نسرین نعمتی دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، سخنران مقاله‌ای با عنوان ” ارزیابی رفتار اطلاع جوی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان براساس اصل کمترین کوشش و هزینه سودمندی” بودند. نعمتی توضیح داد که رفتار اطلاع جویی شامل الگوها و روش‌های به‌کاررفته رفته از سوی شخص، برای دست یافتن به اطلاعات مورد نیاز هست. افراد در ضمن این جستجو (حتی بدون اینکه خود مطلع باشند)، از اصول و مبانی پیروی می‌کنند که شالوده‌ی رفتار اطلاع جوی را تشکیل می‌دهد. از جمله این اصول، اصل کمترین کوشش و هزینه سودمندی است که هر کدام به جنبه‌ی خاصی از رفتار اطلاع جویی فرد، اشاره دارد. به طور کلی نتایج نشان داد کیفیت اطلاعات برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی بااهمیت است، اگرچه در بعضی موارد اصل کمترین کوشش در رفتار اطلاع جویی آن‌ها به چشم می‌خورد، اما اگر مشکلات موجود در راه بازیابی اطلاعات (که مهم‌ترین آن‌ها سرعت نامناسب اینترنت، هزینه‌ی منبع اطلاعاتی و ناآشنایی با منبع اطلاعاتی است) رفع شود، ممکن است منابع مورد استفاده‌ی آن‌ها بجای منابع در دسترس، منابع باکیفیت باشد. همچنین رفتار اطلاع جویی دانشجویان تابع اصل هزینه سودمندی نیز هست.

سخنران دیگر این نشست مریم اخوتی دکتری کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی عضو هییت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، با مقاله” بررسی میزان استفاده از ابزارهای جستجو توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال ۱۳۹۰ ” بود که بیان داشت روش پژوهش حاضر پیمایشی از نوع توصیفی است. جامعه آماری میزان تأثیر استفاده از ابزارهای جستجو را بر فعالیت‌های آموزشی ـ پژوهشی خود در به دست آوردن اطلاعات مرتبط در حد زیاد می‌دانند لیکن از تجربه، مهارت و توانایی متوسطی در استفاده از این ابزارها برخوردارند. دانشجویان بالاترین میزان استفاده را از موتورهای جستجوی عمومی دار ندو بین ابزارهای جستجوی ذکرشده در این پژوهش گو گل و یاهو از مقبولیت بیش‌تری برخوردار است.  

مقاله پایانی همایش تحت عنوان ” عوامل موثر بر گرایش دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان به این رشته ” توسط عبدالرضا ایزدی ارایه شد. ایزدی بیان داشت پژوهش حاضر در پی تعیین عوامل گرایش دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان به رشته خود است. از مهم‌ترین عوامل انگیزشى دانشجویان رسیدن به جایگاه علمی مطلوب، خدمت به جامعه، رشد و ارتقا دانش و احساس ارضای روحی و معنوی هست. بسیاری از دانشجویان پس از ورود به رشته و در طى تحصیل، نگرش مثبتى نسبت به رشته کتابدارى پیداکرده‌اند.

پس از پایان این ارایه، مراسم اختتامیه با سپاسگزاری از شرکت‌کنندگان و برگزارکنندگان همایش، توسط مهدی علیزاده (دبیر اجرایی همایش) انجام شد. شرکت‌کنندگان جهت صرف نهار و نماز سالن را ترک نمودند و بعدازظهر پنجشنبه طی برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های انجام‌شده شرکت‌کنندگان از کتابخانه مرکزی کرمان (ملی) و باغ شاهزاده ماهان و بقعه شاه نعمت‌الله ولی و مهمان‌سرای جهانگردی بازدید نمودند. در کنار فعالیت‌های علمی، نمایشگاه کتاب‌های تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی توسط کتاب‌فروشی نوین کتاب و نمایشگاه آشنایی با نرم‌افزارها و تجهیزات تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی توسط شرکت پارس آذرخش برگزار شد. از برنامه‌های جنبی همایش بازدید شرکت‌کنندگان از اماکن تاریخی و مراکز دیدنی کرمان شامل کتابخانه مرکزی (ملی)، بازار سنتی، مجموعه گنجعلیخان، چایخانه سنتی وکیل، بقعه شاه نعمت‌الله ولی و باغ شاهزاده ماهان بود.

دکتر محمد اعظمی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *