خواندن به قصد لذت و توانمندسازی

در یک گزارش جدید در متن پژوهشی ارزنده، مزیت‌های خواندن به‌قصد لذت نشان داده‌شده است.

 شواهدی ارزنده

با جستجویی سریع در اینترنت و استفاده از اصطلاح «خواندن به‌قصد لذت»، 39 میلیون صفحه اینترنتی پربازدید برای شما نمایش داده خواهد شد که دارای طیف عظیمی از «شواهد» و گزارش‌ها می‌باشند. بااین‌حال بسیاری از آن‌ها تا حد زیادی داستان گونه‌اند و اغلب در بررسی دقیق‌تر فاقد شواهد ارزنده هستند. کسانی که سال‌های متمادی در زمینه‌های توسعه مطالعه و سواد کارکرده‌اند، می‌دانند که خواندن به‌قصد لذت در وهله اول به بیان منفعت‌های فردی می‌پردازد که از خواندن کتاب لذت می‌برد. بااین‌حال، در یک جامعه به‌شدت داده محور، برای اثبات آنچه می‌دانیم به شواهدی قوی نیاز داریم.

خواندن در محيط الكترونيكي و مجازي

 در محيط رو به ديجيتالي شدن، خوانندگان (به‌ویژه خوانندگان جوان) به‌تدریج، رفتار مطالعه از 

روي صفحه نمايشگر و استفادۀ فزاينده از انواع راهبردها (مثل مرور و تشخيص کلیدواژه‌ای) را براي غلبه بر محيط اطلاعاتي در خود ايجاد می‌کنند.

با توسعۀ کتاب‌های الكترونيك و ابزارهاي مطالعه آن، سليقه رسانه‌ای مصرف‌کنندگان كتاب نيز تغيير خواهد كرد. در آينده، مصرف كتاب الكترونيك بيش از بيش افزايش خواهد يافت. اما اينكه چه نوع كتابي و با چه موضوعي قابليت تبدیل‌شدن به قالب الكترونيكي را دارد و به چه شكلي بايد ارائه شود، مسئله مهمي است كه بايد قبل از هر اقدامي مطالعات لازم درباره آن انجام شود.

راه‌اندازی باشگاه کتاب در ده گام

شاید شما هم گروه‌هایی را دیده باشید که اعضای آن به‌صورت مجازی یا غیرمجازی جلسه‌های منظمی را تشکیل می‌دهند، پیرامون کتاب‌هایی که خوانده‌‌اند بحث و تبادل‌نظر می‌کنند و تجربه‌ خود از خواندن کتاب‌های مختلف را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. باشگاه کتاب، باشگاه کتاب‌خوانی، حلقه مطالعاتی، گروه کتاب‌خوان و ... نام‌های رایجی است که برای این فعالیت‌ها انتخاب می‌شود. هدف از نگارش این راهنمای کوتاه، کمک به رواج خواندن از طریق فعالیت‌های جامعه‌محور و مبتنی بر نیاز گروه‌های مختلف اجتماع است. باشگاه کتاب نمونه مناسبی از این فعالیت‌ها است که در جامعه ما چندان مرسوم نشده است. فارغ از نام، فلسفه وجودی این فعالیت، ترویج کتاب‌خوانی، ایجاد عادت به خواندن است و انتظار می‌رود برونداد آن به‌واسطه تعامل اعضاء با یکدیگر و انتقال برداشت‌ها و دیدگاه‌ها، هم‌افزایی ارزش دریافت شده از کتاب‌های خوانده‌شده باشد.

بمب اطلاعات و لذت خواندن

در عصر حاضر، حجم زیادی از اطلاعات در دسترس عموم مردم قرار دارد. فن‌آوری اطلاعات به‌ویژه اینترنت یکی از عوامل مهم و مؤثر در افزایش کمّی اطلاعات قابل‌دسترس است. ازاین‌رو این انتظار وجود دارد که مردم به دلیل فراهم شدن قابلیت دسترسی به حجم انبوهی از اطلاعات، از سطح آگاهی و قابلیت‌های فهم بیشتری نسبت به پیشینیان خود برخوردار باشند. این انتظار البته انتظاری معقول و تا حدود زیادی نیز محقق شده است. با این ‌حال، چنانچه وضعیت موجود را به ‌خوبی رصد کنیم با چالش‌های دیگری نیز مواجه می‌شویم که انسان امروزی را از تعمّق و درک درست و همچنین لذت‌ خواندن باز می‌دارد.

برای توصیف وضعیت فعلی تولید اطلاعات در متون، از تعابیر مختلفی استفاده ‌شده است. یکی از این عبارت‌ها که ممکن است برای بسیاری آشنا جلوه کند، تعبیر «انفجار اطلاعات» است. انفجار اطلاعات تعبیری نازیبا برای توصیف وضعیتی است که فن‌آوری اطلاعات برای ما به ارمغان آورده است. البته باید این نکته را متذکر شد که اگرچه فن‌آوری‌های‌ نوظهور، دریچه جدید و اسرارآمیزی را در برابر انسان گشوده است، اما هر پدیده‌ای در کنار مزایا و منافعش می‌تواند نقش تخریب‌گر و ویرانگری را نیز ایفاء کند. این همان نقشی است که برخی از نویسندگان همچون پل ویریلیو[1] بدان پرداخته‌اند. این نویسنده برای نخستین بار مفهومی را با عنوان «بمب اطلاعات» مطرح کرد. همۀ ما هنگامی‌که نام بمب را می‌شنویم، اغلب به یاد جنگ، کشتار، تخریب، ویرانی و یا حتی بمب اتم و بمب هیدروژنی و موارد مشابه می‌افتیم. اما بمب اطلاعات مفهوم جدیدی است که تاکنون به گوش ما نخورده بود. از دیدگاه ویریلیو، فن‌آوری اطلاعات در عصر حاضر ساحت علم را به اشغال خود درآورده و علم تولیدی امروزی علمی فن‌بنیاد و فزونی‌خواه است. در این دیدگاه، اینترنت جهان را به یک منطقه بدون مرز تبدیل کرده است که تحت تأثیر فن‌آوری‌های شبکه محور قرار دارد. این فن‌آوری‌ها چنان زمینه تولید و اشاعه اطلاعات را تسهیل کرده‌ که گاه حالت تخریبی و بمب‌گونه می‌تواند به خود بگیرد. اما این تخریب‌ها در چه سطح و گستره‌ای می‌تواند رخ بدهد موضوع این نوشته نیست اما آنچه می‌تواند قابل تآمل باشد وسعت تخریبی است که می‌تواند برای حس‌لذت‌طلبی ناشی از دریافت و درک اطلاعات دلخواه برای انسان پدید آورد

رویکردهای ما به پویاسازی حرفه: چگونه می توان خود را برای خدمت بهتر به جامعه پویا ساخت

درآمد: اشاره ای به چرایی این بحث

به جرات می­توان گفت همه حرفه هایی که در جامعه زنده مانده و اثربخش بوده اند در یک ویژگی با هم مشترک هستند و آن «پویایی» است. برعکس، حرفه هایی که جایگاه و اثربخشی خود در جامعه را از دست داده اند همانهایی­ اند که پویایی لازم را نداشته اند. پویایی به این معناست که افراد و یا گروه ها و یا سازمان ها تلاش کنند از پتانسیل ها و انرژی های خود به خوبی بهره برند، خود را از ایستایی و واگرایی خارج کرده، و فراتر از وظایف روزمره تکلیفی (به اصطلاح، روتین) عمل کنند. 

به جای پذیرش وضعیت موجود و تکراری، آنها به دنبال جستجوی راههای نو برای افزایش تلاشهای خود هستند. افراد پویا الگوی ذهنی فعالی دارند و تلاش آنها این است که تحرکات بیشتری داشته و دامنه فعالیتهای خود را با توجه به نیازهای جامعه گسترش دهند. از اینرو، پویایی نه تنها در الگوی ذهنی افراد است بلکه باید در عمل در اقدامها و رفتارهای آنها جلوه گر شود. آشکار است که در مقایسه با افراد عادی، اثربخشی افراد و نهادهای پویا در توسعه جامعه بیشتر است.

 دلایل زیادی برای پویایی و یا عدم پویایی حرفه ها وجود دارد که مهمترین آنها "توجه یا عدم توجه به نیاز جامعه به کارکردها و خدمات حرفه" از یکسو، و "توجه یا عدم توجه به قابلیت های درونی اعضای حرفه" در سوی دیگر است. این بدان معناست که عامل "عدم توجه" می تواند نشانه ایستایی ذهن فرد باشد که پیامدش بی تفاوتی و در نتیجه، عدم تحرک است. از دیدگاه دیگر، دو عامل برونی و بیرونی بر پویایی تاثیرگذار هستد. عامل برونی شامل نیاز اجتماعی و عامل درونی دربرگیرنده خواست و باور اعضای حرفه به "سودمند واقع شدن" است. این دو عامل کلان در تعامل با یکدیگر و لازم و ملزومند.

ترویج خواندن: چه کرده‌ایم؟ چه می‌کنند؟

مقوله کتاب‌خوانی، دسترسي به اطلاعات و ترويج مطالعه از مؤلفه‌هاي اصلي دنياي جديد است. با کتاب خوب است که انسان رشد مي‌کند و براي حرکت آماده مي‌شود. مطالعه و اطلاعات، عامل مهم توسعه و ايجاد فرهنگ محسوب می‌شوند و کم و کيف پيشرفت فرهنگي هر فرد يا جامعه بستگي مستقيم به ميزان خواندن و کيفيت آنچه مي‌خوانند، دارد. نيز براي رسيدن به رشد و شکوفايي علمي، فرهنگي، و اقتصادي راهي جز گسترش فرهنگ مطالعه و ايجاد عادت همگاني مستمر و هدفمند وجود ندارد. لذا ترويج فرهنگ مطالعه مي‌تواند به‌عنوان گامي اساسي در رشد انسان‌ها و توسعه کشورها به شمار آيد (خنیفر، طاهری و سیار، 1393). طبيعي است که براي نيل به اين مقصود، کتابخانه‌هاي عمومی و ايجاد عادت به مطالعه در بین عموم مردم بايد موردتوجه قرار گيرد. چراکه کتابخانه عمومی مکانی است که فعالیت خود را به این اصل متمرکز ساخته که خدماتش را بازندگی روزمره مردم درآمیزد، مشکلاتشان را حل کرده، استعدادهایشان را بپروراند و باهدف معنوی و اخلاقی که دارد آنان را از گرایش‌های نامناسب به‌سوی سرگرمی‌ها و خواسته‌های نامطلوب، باز دارد.

متن ها را چگونه می خوانیم؟

تنها حس از حواس پنج‌گانه انسان که هنگام خواندن بیشترین استفاده را دارد، بینایی است. حرکات چشم انسان، نمود حرکتی این حس است. به دیگر روی، خواندن با دیدن همره است. غیر از افرادی که به دلیل ناتوانی نمی‌توانند از حس بینایی استفاده کنند سایر انسان‌ها برای خواندن و درک و دریافت محتوای نوشتاری و دیداری یک متن از چشم خود استفاده می‌کنند. در این نوشته ابتدا در مورد خواندن و حرکات چشم به‌طورکلی توضیح داده می‌شود. پس‌ازآن مسائل زبان‌شناختی اثرگذار بر حرکات چشم در حین خواندن تحلیل می‌شوند. درنهایت نیز انگاره‌های مطرح برای مسیر خواندن در متن بیان می‌شوند.

مدرسه اینترنتی خواندن

یک ردیف قفسۀ کتاب که هر طبقه‌ تا نیمه‌پر است دیده می‌شود. چند نفر در میان قفسه‌ها و با سری که اندکی کج شده است، در حال خواندن عطف کتاب‌ها هستند. یک نفر، انگشت اشاره خود را بر پشت عطف کتاب‌ها می‌کشد و به دنبال کتابی خاص با سر و چشمانش انگشتی را که به‌سرعت حرکت می‌کند و از ردیفی به‌ردیف دیگر می‌رود دنبال می‌کند. دو نفر بیرون از قفسه‌ها ایستاده‌اند و یکی از آن‌ها دربارۀ کتابی که خوانده است به دیگری توضیح می‌دهد. کتابدارِ کتابخانه در میان قفسه‌ها می‌چرخد. چندان فرقی با بقیه ندارد، تنها کارتی که بر سینه دارد نشان می‌دهد که کتابدار است: «از من بپرس!».

10 پله از موفقیت

چند روز به این اندیشیدم که حقیقتاً چه دارم که برای جوان‌ترها بگویم و چه بگویم که مختصر و مفید باشد چرا که خوب به یاد می‌آورم سخنرانی‌های بی‌روح و یکنواخت و نصیحت‌های از سرِ سیری چقدر برایمان ملال‌آور بود (و هست). مگر آنکه حرفی ازدل‌برآمده و موجز و مختصر و کاربردی می‌بود. پس از مطالعۀ مطالبی چند در باب موفقیت و غور و تفحص در شهودات و تجربه زیسته مواردی قلمی کردم اما بعد فکر کردم چه‌بسا این دریافت‌های شخصی برای دیگران قابل‌استفاده و تعمیم‌پذیر نباشد. بنابراین تصمیم گرفتم از نقطه نظرات دیگران نیز بهره ببرم. ازاین‌رو از حدود 40 نفر از افرادی که آن‌ها را افراد مشتاق و موفق در رشته می‌دانستم خواستم این جمله را با توجه به دانش و تجربۀ خود کامل کنند: «اگر دانشجوی ترم 1 بودم.....». پس از جمع‌آوری و مطالعه، نکات اصلی آن‌ها را یادداشت و دسته‌بندی کردم. در پایان به ده نکتۀ کلیدی رسیدم که در ادامه به شما عزیزان تقدیم می‌شود.

نقش و کاربرد تفکر انتقادی و خلاق در توسعه کارآفرینی

امروزه به‌واسطه فناوری اطلاعات و ارتباطات، اطلاعات به‌وفور در دسترس همگان قرار دارد؛ اما صرف داشتن اطلاعات نمی‌تواند کارساز و مفید باشد، بلکه تجزیه‌وتحلیل و نحوه کاربرد این اطلاعات حائز اهمیت است. ازاین‌رو افراد بایستی در جستجوی روشی کارا در جهت غربال کردن اطلاعات باشند. یکی از راه‌حل‌های ممکن در هنگام مواجه با این مسائل تفکر است. تفکر انتقادی، تفکری مستدل و منطقی در جهت بررسی و تجدیدنظر در عقاید، نظرات و اعمال تصمیم‌گیری صحیح می‌باشد. بنابراین لازم است که تفکر انتقادی در افراد شکل گیرد تا برای ورود به عرصه کار و زندگی آماده شوند از سوی دیگر، تفکر خلاق ما را در تصمیم‌گیری بهتر و حل مسئله کمک می‌کند. تفکر خلاق و انتقادی با تقویت قابلیت‌های کارآفرینی و تأثیری که بر فرآیند کارآفرینی می‌نهند، نقش بسیاری در توسعه کارآفرینی ایفا می‌کنند. هدف از نگارش این مقاله بررسی نقش تفکر انتقادی و تفکر خلاق در افزایش قابلیت‌های کارآفرینی و بیان و ضرورت اهمیت تقویت این دو نوع تفکر و توسعه و به‌کارگیری آنها برای تحقق برنامه‌های مرتبط با کارآفرینی و کسب‌وکار خلاقانه است.